Mide Ülseri Nedir?

Mide ülseri, mide iç yüzeyini kaplayan mukozanın çeşitli nedenlerle hasar görmesi sonucu oluşan, genellikle ağrılı bir yaradır. Tıp dilinde peptik ülser olarak da adlandırılır. Mide asidi veya sindirim enzimlerinin, mide duvarını koruyan tabakayı aşındırmasıyla ortaya çıkar. Mide dışında onikiparmak bağırsağında (duodenum) oluşan ülserler de bu kapsamda değerlendirilir.

Ülserin Nedenleri

Mide ülseri genellikle şu faktörlere bağlı olarak gelişir:

1. Helicobacter pylori (H. pylori) enfeksiyonu: En sık görülen nedenlerden biridir. Bu bakteri, mide asidinin zarar vermesini kolaylaştırır.
2. Non-steroid antienflamatuvar ilaçlar (NSAİİ): Özellikle aspirin, ibuprofen ve diklofenak gibi ilaçların uzun süreli kullanımı mide mukozasını zayıflatır.
3. Stres ve düzensiz beslenme: Tek başına doğrudan neden olmasa da, ülserin oluşumunu hızlandırabilir veya mevcut ülseri kötüleştirebilir.
4. Sigara ve alkol kullanımı: Mide asidini artırarak ülser riskini yükseltir.
5. Genetik faktörler: Ailede ülser geçmişi olan kişilerde risk daha fazladır.

Belirtiler

Ülserin en yaygın belirtisi karın ağrısıdır. Ağrı genellikle göbek ile göğüs kafesi arasında, mide bölgesinde hissedilir ve şu şekillerde olabilir:

• Açken artan veya yemekten sonra azalan ağrı
• Gece mide ağrısıyla uyanma
• Hazımsızlık, şişkinlik
• Bulantı, kusma
• Kilo kaybı ve iştah azalması

İleri durumlarda dışkıda siyahlık (gizli kanama belirtisi) veya kusmada kan görülebilir. Bu durum acil müdahale gerektirir.

Tanı Yöntemleri

Ülser tanısı genellikle aşağıdaki yöntemlerle konur:

• Endoskopi (gastroskopi): Mideye bir kamera ile girilerek ülserin varlığı doğrudan gözlemlenir.
• H. pylori testi: Dışkı, nefes testi veya endoskopi sırasında alınan örnekle yapılabilir.
• Röntgen (baryumlu grafi): Eskiden yaygın kullanılsa da günümüzde yerini endoskopiye bırakmıştır.

Tedavi

Ülser tedavisi, nedene göre şekillenir:

• Antibiyotikler: H. pylori pozitifse, bakteriyi yok etmek için verilir.
• Asit baskılayıcı ilaçlar: Proton pompa inhibitörleri (omeprazol, lansoprazol) en sık kullanılanlardır.
• Antiasitler: Mide asidini nötralize ederek rahatlama sağlar.
• NSAİİ kullanımının kesilmesi: İlaç kaynaklı ülserlerde bu adım çok önemlidir.

Tedavi genellikle 4–8 hafta sürer. Hastaya sigara, alkol, baharatlı ve asitli yiyeceklerden uzak durması önerilir.

Korunma Yolları

• Gereksiz yere ağrı kesici kullanmaktan kaçının.
• H. pylori enfeksiyonundan şüpheleniliyorsa test yaptırın.
• Dengeli ve düzenli beslenin.
• Alkol ve sigara kullanımını bırakın.
• Stresten uzak durmaya çalışın.